March 24, 2023 - 03:52
Lajm.co
10 °c
Pristina
13 ° Sat
14 ° Sun
15 ° Mon
15 ° Tue
  • Ballina
  • Opinion

    Heshtje para furtunës

    Më rëndësi ka të mos shpallni ‘non-grata’ Tony Blairin

    Si duket një Vuçiq i toleruar përtej vijave të kuqe të Perëndimit

    WASHINGTON, DC - DECEMBER 14:  Gary Kasparov, Chairman of the Human Rights Foundation, participates in a Commission on Security and Cooperation in Europe, hearing, focusing on the five-year anniversary of the Magnitsky Act, on Capitol Hill December 14, 2017 in Washington, DC.  (Photo by Mark Wilson/Getty Images)

    Nuk është koha për të zbutur qëndrimin ndaj regjimit të Vladimir Putinit

    Pse anatemohet historiani Hasan Kaleshi

    Serbia u krijua si entitet politik në shekullin e XIX mbi popullsinë Shqiptare dhe Vllahe

    Trending Tags

    • Lajme

      Vrasësit engjëllorë

      Ngritja e bazës së NATO-s në Durrës, alarmon Moskën dhe Beogradin

      Gazetari serb rrëfen krimet e Serbisë të kryera në Kosovë

      Aprovohet liberalizimi i vizave për Kosovën

      Trifunoviq: Të gjithë kriminelët e luftës në Serbi janë spiunë pro-rusë

      Franca pajtohet për liberalizimin e vizave për Kosovën?

      Trending Tags

      • Politikë

        Me Rusinë apo Perëndimin, me kë është Turqia

        Orban sulmon Sorosin: Ka një ushtri që e përdor ndaj kundërshtarëve

        USA and China trade war. of global business Concept. vector illustration

        Rendi i ri global: Liberalizëm apo komunizëm i ri modern

        Perëndimi ka vendosur ta përfundojë projektin e Kosovës

        Dy pasqyra shqiptare për të njëjtin Vuçiq

        Pse Perëndimi ka nevojë për Erdoganin më shumë se kurrë

        Trending Tags

        • Biznes

          BE-ja nuk ushqen por “ha botën” në kurriz të mjedisit

          Shqipëria korridor i ri tranziti energjetik drejt Ballkanit dhe Evropës

          “Durrës Dry Port”, detaje nga mega-projekti që synohet të ndërtohet në Prishtinë

          Rebusi i gazit në Evropë

          Finalizohet marrëveshja e Kosovës me MCC-në, do të dhurohen mbi 200 milionë euro për energjinë

          ATK për katër muaj mbledh afro 40 milionë euro më shumë se vitin e kaluar

          Trending Tags

          • Teknologji

            Veturat Tesla edhe në Kosovë, flet njeriu që i solli

            Uber do të testojë shpërndarjen e ushqimit me robotë

            Elon Musk mbledh 7 miliardë dollarë për të financuar blerjen e Twitter

            Tregu NFT është në prag të kolapsit

            Këta dronë po mbjellin 40,000 pemë çdo ditë për të luftuar shpyllëzimin

            Si mund të mos shohin miqtë tuaj që ju jeni online në Facebook

            Trending Tags

            • Lifestyle

              Kujdes nga fjalët e lagjës

              Çfarë zbulon zëri për personin

              Mirësia që ti dhuron në këtë botë, gjithmonë do të kthehet

              Çfarë thotë mënyra se si ju flini për marrëdhënien tuaj

              Cilët janë tipat e njerëzve që nuk mbajnë dot një sekret

              Nostalgjia: Pse të menduarit për të kaluarën mund të jetë diçka e mirë për ne

              Trending Tags

              • Ballina
              • Opinion

                Heshtje para furtunës

                Më rëndësi ka të mos shpallni ‘non-grata’ Tony Blairin

                Si duket një Vuçiq i toleruar përtej vijave të kuqe të Perëndimit

                WASHINGTON, DC - DECEMBER 14:  Gary Kasparov, Chairman of the Human Rights Foundation, participates in a Commission on Security and Cooperation in Europe, hearing, focusing on the five-year anniversary of the Magnitsky Act, on Capitol Hill December 14, 2017 in Washington, DC.  (Photo by Mark Wilson/Getty Images)

                Nuk është koha për të zbutur qëndrimin ndaj regjimit të Vladimir Putinit

                Pse anatemohet historiani Hasan Kaleshi

                Serbia u krijua si entitet politik në shekullin e XIX mbi popullsinë Shqiptare dhe Vllahe

                Trending Tags

                • Lajme

                  Vrasësit engjëllorë

                  Ngritja e bazës së NATO-s në Durrës, alarmon Moskën dhe Beogradin

                  Gazetari serb rrëfen krimet e Serbisë të kryera në Kosovë

                  Aprovohet liberalizimi i vizave për Kosovën

                  Trifunoviq: Të gjithë kriminelët e luftës në Serbi janë spiunë pro-rusë

                  Franca pajtohet për liberalizimin e vizave për Kosovën?

                  Trending Tags

                  • Politikë

                    Me Rusinë apo Perëndimin, me kë është Turqia

                    Orban sulmon Sorosin: Ka një ushtri që e përdor ndaj kundërshtarëve

                    USA and China trade war. of global business Concept. vector illustration

                    Rendi i ri global: Liberalizëm apo komunizëm i ri modern

                    Perëndimi ka vendosur ta përfundojë projektin e Kosovës

                    Dy pasqyra shqiptare për të njëjtin Vuçiq

                    Pse Perëndimi ka nevojë për Erdoganin më shumë se kurrë

                    Trending Tags

                    • Biznes

                      BE-ja nuk ushqen por “ha botën” në kurriz të mjedisit

                      Shqipëria korridor i ri tranziti energjetik drejt Ballkanit dhe Evropës

                      “Durrës Dry Port”, detaje nga mega-projekti që synohet të ndërtohet në Prishtinë

                      Rebusi i gazit në Evropë

                      Finalizohet marrëveshja e Kosovës me MCC-në, do të dhurohen mbi 200 milionë euro për energjinë

                      ATK për katër muaj mbledh afro 40 milionë euro më shumë se vitin e kaluar

                      Trending Tags

                      • Teknologji

                        Veturat Tesla edhe në Kosovë, flet njeriu që i solli

                        Uber do të testojë shpërndarjen e ushqimit me robotë

                        Elon Musk mbledh 7 miliardë dollarë për të financuar blerjen e Twitter

                        Tregu NFT është në prag të kolapsit

                        Këta dronë po mbjellin 40,000 pemë çdo ditë për të luftuar shpyllëzimin

                        Si mund të mos shohin miqtë tuaj që ju jeni online në Facebook

                        Trending Tags

                        • Lifestyle

                          Kujdes nga fjalët e lagjës

                          Çfarë zbulon zëri për personin

                          Mirësia që ti dhuron në këtë botë, gjithmonë do të kthehet

                          Çfarë thotë mënyra se si ju flini për marrëdhënien tuaj

                          Cilët janë tipat e njerëzve që nuk mbajnë dot një sekret

                          Nostalgjia: Pse të menduarit për të kaluarën mund të jetë diçka e mirë për ne

                          Trending Tags

                          No Result
                          View All Result
                          Lajm.co
                          No Result
                          View All Result
                          Home Politikë

                          Si rrezikon të humbasë, dhe si mund ta fitojë SHBA-ja Luftën e Re të Ftohtë

                          Duket se Shtetet e Bashkuara kanë hyrë në një Luftë të Re të Ftohtë me Kinën dhe Rusinë. Por portretizimi që i bëjnë udhëheqësit amerikanë kësaj përballjeje, si midis demokracisë dhe autoritarizmit, nuk është i duhuri, sidomos në një kohë kur të njëjtët liderë po përballen aktivisht me një abuzues sistematik të të drejtave të njeriut siç është Arabia Saudite

                          by Lajm.co
                          24/06/2022
                          in Politikë
                          0
                          Share on FacebookShare on Twitter

                          Një hipokrizi e tillë, sugjeron se në rrezik janë të paktën pjesërisht hegjemonia globale, dhe jo vlerat. Për 2 dekada me radhë pas rënies së Perdes së Hekurt, SHBA-ja ishte qartazi fuqia nr.1 në botë. Por më pas erdhën luftërat e gabuara dhe katastrofike në Lindjen e Mesme, kriza financiare e vitit 2008, pabarazia në rritje, epidemia e opioideve, dhe kriza të tjera që u duk se u vunë në dyshim epërsinë e modelit ekonomik të Amerikës.

                          Për më tepër, nga zgjedhja president e Donald Trump, përpjekja për grusht shteti në Capitol Hill, masakrave të shumta me armë, një Partie Republikane të prirur t’u heqë të drejtën e votës shumë qytetarëve, dhe forcimit së organizatave konspirative si QAnon, ka shumë prova që sugjerojnë se disa aspekte të politikës amerikane dhe jetës sociale, janë bërë tejet patologjike.

                          Sigurisht, Amerika nuk dëshiron të rrëzohet nga froni. Por është thjesht e pashmangshme që Kina do ta tejkalojë ekonomikisht SHBA-në. Popullsia e saj është 4 herë më e madhe se ajo e Amerikës; ndërsa ekonomia e saj është rritur 3 herë më shpejt për shumë vite (në fakt, ajo ia ka kaluar tashmë që në vitin 2015 SHBA-në, së aspektin e barazisë së fuqisë blerëse).

                          Ndërsa Kina nuk ka bërë asgjë për ta shpallur veten si një kërcënim strategjik për Amerikën, në Uashington, ekziston një konsensus dypartiak se Kina mund të përbëjë një kërcënim strategjik. Ndaj më e pakta që duhet të bëjë SHBA-ja për të zbutur rrezikun, është të ndalojë së ndihmuari rritjen e ekonomisë kineze.

                          Sipas këtij këndvështrimi, veprimi parandalues ​​është i garantuar, edhe nëse kjo nënkupton shkeljen e rregullave të Organizatës Botërore të Tregtisë, për të cilat vetë SHBA-ja bëri kaq shumë për t’i shkruar dhe promovuar. Ky front në Luftën e Re të Ftohtë, u hap shumë kohëpërpara sesa Rusia të pushtonte Ukrainën.

                          Dhe zyrtarë të lartë amerikanë, kanë paralajmëruar që atëherë, se kjo luftë nuk duhet talargojë vëmendjen nga kërcënimi real afatgjatë:Kina. Duke pasur parasysh faktin se ekonomia e Rusisë është afërsisht e njëjtë me atë të Spanjës, partneriteti i saj “i pakufishëm”me Kinën vështirë se ka rëndësi në aspektin ekonomik (edhe pse gatishmëria e saj për t’u përfshirë në aktivitete përçarëse në mbarë botën, mund të jetë e dobishme për fqinjin e saj më të madh jugor).

                          Por një vend në “luftë” ka nevojë për një strategji. Dhe SHBA-ja nuk mund ta fitojë e vetmenjë garë të re midis fuqive të mëdha. Ajo ka nevojë për miq. Aleatët e saj natyrorë janë Evropa dhe demokracitë e tjera të zhvilluara në mbarë botën.

                          Por Trump bëri gjithçka që mundi për t’u distancuar prej tyre, dhe republikanët – ende tërësisht të varur prej tij – kanë dhënë arsye të mjaftueshme për ta vënë në dyshim nëse SHBA është një partner i besueshëm. Për më tepër, Amerika duhet të fitojë zemrat dhe mendjet e miliarda njerëzve në vendet dhe tregjet në zhvillim në botë.

                          Jo vetëm për të pasur thjesht numra në anën e saj, por edhe për të siguruar qasje në burimetjetike. Për të fituar mbështetjen e shumicës së botës, SHBA-ja duhet të kompensojë shumë terren që ka humbur vitet e fundit. Historia e saj e gjatë e shfrytëzimit të vendeve të tjera nuk e ndihmon aspak.

                          As racizmi i saj me rrënjë të thella, të cilën Trump e përdor me mjeshtëri dhe cinizëm. Kohët e fundit, politikë–bërësit amerikanë kontribuan në “aparteidin e vaksinave”, ku vendet e pasura morën të gjitha dozat e nevojshme, ndërsa njerëzit në vendet më të varfra u lanë në mëshirë të fatit.

                          Ndërkohë, kundërshtarët e rinj të Amerikës në Luftën e Ftohtë, i bënë vaksinat e tyre të disponueshme për të tjerët me kosto më të lirë ose nën kosto, duke i ndihmuar gjithashtu këto të fundit që të ngrenë fabrikat e tyre të prodhimit të vaksinave.

                          Hendeku i besueshmërisë, është edhe më i madh kur bëhet fjalë për ndryshimet klimatike, të cilat prekin në mënyrë disproporcionale ata në Jugun Global, që kanë më pak aftësi për t’u përballur. Ndërsa tregjet kryesore në zhvillim, janë bërë burimet kryesore të emetimeve të gazrave serrë, emetimet e SHBA-së janë ende më të mëdhatë.

                          Vendet e zhvilluara vazhdojnë t’i shtojnë ato, dhe ç’është më e keqja, nuk i kanë përmbushur as premtimet e tyre të pakta për të ndihmuar vendet e varfra të menaxhojnë efektet e krizës klimatike që shkaktoi bota e pasur. Përkundrazi, bankat amerikane kanë kontribuar në krizat e borxhit në shumë vende, duke shfaqur shpesh një indiferencë ndaj vuajtjeve të tyre.

                          Evropa dhe Amerika janë shumë të afta për t’u dhënë leksione të tjerëve, mbi atë që është moralisht e drejtë dhe ekonomikisht e arsyeshme. Por mesazhi që vjen zakonisht prej tyreështë “Bëni si them unë, dhe mos bëni si bëj unë!”. Sidomos pas viteve të presidencës Trump, Amerika nuk ka më asnjë pretendim për një nivel të lartë moralshmërie, dhe nuk gëzon më asbesueshmërinë e duhur për të dhënë këshilla.

                          Neoliberalizmi dhe politika ekonomike nga e cila përfitojnë kryesisht të pasurit, nuk u përqafuan kurrë gjerësisht në Jugun Global, dhe tani ato po dalin kudo nga moda. Njëherazi, Kina ka shkëlqyer jo në dhënien e leksioneve, por në pajisjen e vendeve të varfra me infrastrukturën jetike.

                          Është e vërtetë, këto vende zhyten shpeshherë në borxhe. Por duke pasur parasysh sjelljen e vetë bankave perëndimore si kreditore në botën në zhvillim, SHBA-ja dhe të tjerët vështirë se janë në gjendje të drejtojnë gishtin e fajit tek Pekini.

                          Nëse SHBA-ja do të nisë një Luftë të Re të Ftohtë, ajo duhet ta kuptojë më mirë se çfarë iduhet për të fituar. Luftërat e Ftohta fitohen në fund me fuqinë e butë të tërheqjes dhe bindjes. Për t’ia dalë këtë herë, ne duhet ta bindim pjesën tjetër të botës të blejë jo vetëm produktet tona, por edhe sistemin social, politik dhe ekonomik që ne po u shesim.

                          Shtetet e Bashkuara mund të dinë se si të prodhojnë avionët bombardues dhe sistemet raketore më të mira në botë, por këto aftësi nuk do të na ndihmojnë dot në këtë sfidë. Pasi ne duhet të ofrojmë ndihmë konkrete për vendet dhe tregjet në zhvillim, duke filluar që me heqjen dorë nga të gjithë pronësia intelektuale në lidhje me vaksinat anti-Covid, në mënyrë që ata të mund të prodhojnë vaksina dhe trajtime për veten e tyre.

                          Po aq e rëndësishme:Perëndimi duhet t’i bëjë edhe një herë sistemet tona ekonomike, sociale dhe politike që t’i ketë zili e gjithë bota. Në SHBA, kjo fillon me reduktimin e dhunës sëshkaktuar nga armët, përmirësimin e rregulloreve mjedisore, luftimin e pabarazisë dhe racizmit, si dhe mbrojtjen e të drejtave riprodhuese të grave. Derisa sa ta kemi provuar veten të denjë për të udhëhequr, nuk mund të presim që të tjerët të marshojnë drejt nesh.

                          Shënim:Joseph E. Stiglitz, fitues i Çmimit Nobel në ekonomi dhe profesor në Universitetin e Kolumbias. Ish-kryekonomist i Bankës Botërore në vitet 1997-2000, dhe kryetar i Këshillit të Këshilltarëve Ekonomikë të Presidentit të SHBA-së./Project Syndicate

                          Loading...
                          Lajm.co

                          Lajm.co

                          Next Post

                          Pse Perëndimi ka nevojë për Erdoganin më shumë se kurrë

                          Loading...

                          Recommended

                          Sulme kibernetike në Ukrainë, “bie” ueb-faqja e ministrisë së Mbrojtjes – por edhe sistemi bankar

                          1 year ago

                          Policia arreston kryesuesin e Bordit të Drejtorëve të Trafikut Urban në Prishtinë dhe pesë persona të tjerë

                          3 years ago

                          Lajmet e fundit

                          Me Rusinë apo Perëndimin, me kë është Turqia

                          18/11/2022

                          Orban sulmon Sorosin: Ka një ushtri që e përdor ndaj kundërshtarëve

                          05/08/2022

                          Heshtje para furtunës

                          25/07/2022
                          Loading...

                          Newsletter

                          Mos humbisni, antarsohuni dhe merreni lajmet e fundit ne emailin tuaj.

                          ABONOHU

                          Category

                          • Biznes
                          • Lajme
                          • Lifestyle
                          • Opinion
                          • pakatekorizuar
                          • Politikë
                          • Teknologji

                          Site Links

                          • Log in
                          • Entries RSS
                          • Comments RSS
                          • WordPress.org

                          Rreth Lajm.co

                          E drejta themelore për tu informuar. Transparenca është moto e politikës redaktuese. Kurse informimi i paanshëm objektiv dhe mision i pa negociueshëm përballë çdo grupi të interesit.

                          • About
                          • Advertise
                          • Careers
                          • Contact

                          © 2018 lajm.co - Lajm.co is a registered trademark of "lajm.co sh.p.k.". lajm.co.

                          No Result
                          View All Result
                          • Home
                          • Opinion
                          • Lajme
                          • Politikë
                          • Biznes
                          • Teknologji
                          • Lifestyle

                          © 2018 lajm.co - Lajm.co is a registered trademark of "lajm.co sh.p.k.". lajm.co.