May 22, 2022 - 18:04
Lajm.co
10 °c
Pristina
13 ° Sat
14 ° Sun
15 ° Mon
15 ° Tue
  • Ballina
  • Opinion
    WASHINGTON, DC - DECEMBER 14:  Gary Kasparov, Chairman of the Human Rights Foundation, participates in a Commission on Security and Cooperation in Europe, hearing, focusing on the five-year anniversary of the Magnitsky Act, on Capitol Hill December 14, 2017 in Washington, DC.  (Photo by Mark Wilson/Getty Images)

    Nuk është koha për të zbutur qëndrimin ndaj regjimit të Vladimir Putinit

    Pse anatemohet historiani Hasan Kaleshi

    Serbia u krijua si entitet politik në shekullin e XIX mbi popullsinë Shqiptare dhe Vllahe

    Pavarësia e Serbisë nga Rusia, si guri i Sizifit

    Gjykata Kushtetuese e “kapur”dhe e padijshme

    Lufta në Ukrainë dhe ndikimi në rajonin tonë

    Trending Tags

    • Lajme

      Kurti: SHBA-të, partner i pazëvendësueshme për Kosovën

      Vendet më të pasura të botës zotohen ta ndihmojnë Ukrainën me afro 20 miliardë dollarë

      “The Economist”: Si po shkon bota drejt katastrofës ushqimore

      Protesta e BSPK-së, thirrje kryeministrit që ta parandalojë grevën e përgjithshme

      Shqipëria porosit sistemet “Javelin”, tmerrin e tankeve ruse në Ukrainë

      SHBA-të dhe BE-ja intensifikojnë konsultimet për dialogun Kosovë-Serbi

      Trending Tags

      • Politikë

        Tre skenarët për fundin e luftës në Ukrainë

        A është lodhur Evropa me politikanët që fitojnë shumë para nga Rusia

        Serbia nis fushatën anti-Kosovë për Këshillin e Evropës

        Ide për zgjerimin e BE-së në situatën e re gjeopolitike

        A është feja vija e re ndarëse, midis Rusisë dhe perëndimit

        Tërheqja e njohjeve të Kosovës,propagandë e Serbisë

        Trending Tags

        • Biznes

          Shqipëria korridor i ri tranziti energjetik drejt Ballkanit dhe Evropës

          “Durrës Dry Port”, detaje nga mega-projekti që synohet të ndërtohet në Prishtinë

          Rebusi i gazit në Evropë

          Finalizohet marrëveshja e Kosovës me MCC-në, do të dhurohen mbi 200 milionë euro për energjinë

          ATK për katër muaj mbledh afro 40 milionë euro më shumë se vitin e kaluar

          Kompania shqiptare nga Tetova “Ecolog” prodhon veturë elektrike

          Trending Tags

          • Teknologji

            Veturat Tesla edhe në Kosovë, flet njeriu që i solli

            Uber do të testojë shpërndarjen e ushqimit me robotë

            Elon Musk mbledh 7 miliardë dollarë për të financuar blerjen e Twitter

            Tregu NFT është në prag të kolapsit

            Këta dronë po mbjellin 40,000 pemë çdo ditë për të luftuar shpyllëzimin

            Si mund të mos shohin miqtë tuaj që ju jeni online në Facebook

            Trending Tags

            • Lifestyle

              Kujdes nga fjalët e lagjës

              Çfarë zbulon zëri për personin

              Mirësia që ti dhuron në këtë botë, gjithmonë do të kthehet

              Çfarë thotë mënyra se si ju flini për marrëdhënien tuaj

              Cilët janë tipat e njerëzve që nuk mbajnë dot një sekret

              Nostalgjia: Pse të menduarit për të kaluarën mund të jetë diçka e mirë për ne

              Trending Tags

              • Ballina
              • Opinion
                WASHINGTON, DC - DECEMBER 14:  Gary Kasparov, Chairman of the Human Rights Foundation, participates in a Commission on Security and Cooperation in Europe, hearing, focusing on the five-year anniversary of the Magnitsky Act, on Capitol Hill December 14, 2017 in Washington, DC.  (Photo by Mark Wilson/Getty Images)

                Nuk është koha për të zbutur qëndrimin ndaj regjimit të Vladimir Putinit

                Pse anatemohet historiani Hasan Kaleshi

                Serbia u krijua si entitet politik në shekullin e XIX mbi popullsinë Shqiptare dhe Vllahe

                Pavarësia e Serbisë nga Rusia, si guri i Sizifit

                Gjykata Kushtetuese e “kapur”dhe e padijshme

                Lufta në Ukrainë dhe ndikimi në rajonin tonë

                Trending Tags

                • Lajme

                  Kurti: SHBA-të, partner i pazëvendësueshme për Kosovën

                  Vendet më të pasura të botës zotohen ta ndihmojnë Ukrainën me afro 20 miliardë dollarë

                  “The Economist”: Si po shkon bota drejt katastrofës ushqimore

                  Protesta e BSPK-së, thirrje kryeministrit që ta parandalojë grevën e përgjithshme

                  Shqipëria porosit sistemet “Javelin”, tmerrin e tankeve ruse në Ukrainë

                  SHBA-të dhe BE-ja intensifikojnë konsultimet për dialogun Kosovë-Serbi

                  Trending Tags

                  • Politikë

                    Tre skenarët për fundin e luftës në Ukrainë

                    A është lodhur Evropa me politikanët që fitojnë shumë para nga Rusia

                    Serbia nis fushatën anti-Kosovë për Këshillin e Evropës

                    Ide për zgjerimin e BE-së në situatën e re gjeopolitike

                    A është feja vija e re ndarëse, midis Rusisë dhe perëndimit

                    Tërheqja e njohjeve të Kosovës,propagandë e Serbisë

                    Trending Tags

                    • Biznes

                      Shqipëria korridor i ri tranziti energjetik drejt Ballkanit dhe Evropës

                      “Durrës Dry Port”, detaje nga mega-projekti që synohet të ndërtohet në Prishtinë

                      Rebusi i gazit në Evropë

                      Finalizohet marrëveshja e Kosovës me MCC-në, do të dhurohen mbi 200 milionë euro për energjinë

                      ATK për katër muaj mbledh afro 40 milionë euro më shumë se vitin e kaluar

                      Kompania shqiptare nga Tetova “Ecolog” prodhon veturë elektrike

                      Trending Tags

                      • Teknologji

                        Veturat Tesla edhe në Kosovë, flet njeriu që i solli

                        Uber do të testojë shpërndarjen e ushqimit me robotë

                        Elon Musk mbledh 7 miliardë dollarë për të financuar blerjen e Twitter

                        Tregu NFT është në prag të kolapsit

                        Këta dronë po mbjellin 40,000 pemë çdo ditë për të luftuar shpyllëzimin

                        Si mund të mos shohin miqtë tuaj që ju jeni online në Facebook

                        Trending Tags

                        • Lifestyle

                          Kujdes nga fjalët e lagjës

                          Çfarë zbulon zëri për personin

                          Mirësia që ti dhuron në këtë botë, gjithmonë do të kthehet

                          Çfarë thotë mënyra se si ju flini për marrëdhënien tuaj

                          Cilët janë tipat e njerëzve që nuk mbajnë dot një sekret

                          Nostalgjia: Pse të menduarit për të kaluarën mund të jetë diçka e mirë për ne

                          Trending Tags

                          No Result
                          View All Result
                          Lajm.co
                          No Result
                          View All Result
                          Home Politikë

                          Si po e transformon Evropën pushtimi rus i Ukrainës

                          Lufta në Ukrainë, është një nga ato ngjarje të rëndësishme, e cila ndodhi pikërisht atëherë kur shumica besonte se trajektoret e historisë ishin vendosur tashmë, dhe rezultatet ishin kryesisht të paracaktuara. Të tilla luftëra krijojnë vija të reja ndarëse që tronditin deri në palcë qeveritë, duke i detyruar ato të rishqyrtojnë parimet e dikurshme të politikave të tyre të jashtme dhe të sigurisë

                          by Lajm.co
                          13/05/2022
                          in Politikë
                          0
                          Share on FacebookShare on Twitter

                          Ato rezultojnë të jenë jo aq produkt i një përllogaritje të gabuar e papritur, por më tepër i një keqkuptimi themelor mbi ndryshimet strukturore të fuqisë, që kanë qenë nisur prej vitesh. Edhe kur kanë sukses, peizazhi gjeopolitik që lënë pas, ka pak ose aspak lidhje me atë që ekzistonte më parë.

                          Mendoni pak për pasojat e luftërave të Napoleonit, dy Luftërat Botërore në shekullin XX-të, dhe fundin e Luftës së Ftohtë. Më e rëndësishmja:luftërat transformuese te sistemeve, nxjerrin në pah shpërndarjen aktuale të energjisë në teatrot kryesore, dhe rikthejnë konkurrencën midis fuqive të mëdha.

                          Pushtimi i Putinit në Ukrainë, ka vënë tashmë në lëvizje forcat që do ta ndryshojnë Evropën për disa nga dekadat e ardhshme. Së pari, rezistenca kokëfortë e Ukrainës, ka rikthyer rëndësinë e frontit dhe qendrës së sovranitetit kombëtar.

                          Pas tre dekadash institucionalizmi dhe globalizmi të pas Luftës së Ftohtë, ne jemi kthyer tek bazat e sigurisë kombëtare:Vetëm një Ukrainë sovrane mund t’u sigurojë qytetarëve të saj një atdhe të sigurt. Institucionet ndërkombëtare. nuk mundën ta ndalonin Putinin nga pushtimi i Ukrainës.

                          Së dyti, nuk ka asnjë zëvendësues për fuqinë e fortë, dhe asnjë vend nuk mund të mbetet i sigurt nëse i mungon një ushtri e fortë, pavarësisht nëse i përket apo jo një aleance ushtarake, pasi NATO-ja dështoi sërish që të garantonte sigurinë e Evropës.

                          Së treti, paqja nuk duhet të jetë gjithnjë prioriteti i parë në një konflikt. Siç na e kanë treguar ukrainasit kur u sulmuan, synimi s’duhet të jetë arritja e një kompromisi sa më shpejt që të jetë e mundur, por mposhtja e agresorit dhe çlirimi i territorit të kombit.

                          Së katërti, Gjermania dhe Franca, dy fuqitë më të mëdha në kontinentin evropian, nuk kanë arritur të udhëheqin, duke dëshmuar sërish vërtetësinë e shprehjes se të jesh i madh, nuk është njësoj si të jesh i fortë. Në Gjermani dhe Francë ka pasur një hezitim të dukshëm përballë pushtimit rus të Ukrainës, pavarësisht pohimeve të përsëritura publike të solidaritetit me Kievin.

                          Lufta e ka detyruar Berlinin dhe Parisin të hedhin poshtë 3 dekadat e politikës së tyre ndaj Rusisë, e cila synonte të “menaxhonte” marrëdhëniet e tyre me Moskën, nëpërmjet një kombinimi të mjeteve ekonomike dhe politike.

                          Gjatë fjalimit të tij në Bundestag më 27 shkurt, kancelari Olaf Scholz e pranoi hapur se politika gjermane ndaj Rusisë ishte e gabuar. Që nga ai moment, edhe presidenti francez Macron ka hequr dorë nga përpjekjet e tij për të negociuar me Putinin.

                          Por edhe më e rëndësishme për politikën gjermane, është fakti që lufta e rrëzoi supozimin thelbësor të qasjes së saj “Ëandel durch Hande”, pra besimin se më shumë tregti do ta shtynte Rusinë (por edhe Kinën) drejt një sistemi politik më të lirë dhe më të hapur.

                          Në fakt, vendimi i Berlinit për të udhëhequr BE-në në procesin e kalimit nga qymyri dhe energjia bërthamore tek gazi rus, si një portë drejt burimeve të rinovueshme, të mishëruara në projektet e gazsjellësit “Nord Stream 1” dhe “Nord Stream 2”, vetëm se e ka lënë Evropën edhe më të varur për energji nga Putini.

                          Ai nuk ka bërë asgjë për ta demokratizuar apo frenuar Rusinë. Më e rëndësishmja:lufta në Ukrainë i ka tronditur themelet e shpërndarjes së vendosur të fuqisë në Evropë, dhe në pritje të fitores së Ukrainës, mund ta riorganizojë atë për dekadat e ardhshme, duke e zhvendosur zemrën e Evropës nga Perëndimi në qendrën e kontinentit.

                          Pavarësisht nëse do të anëtarësohet apo jo në BE, një Ukrainë e rindërtuar dhe e suksesshme, me popullsinë e saj prej rreth 44 milionë banorësh, dhe me pasurinë e madhe të burimeve natyrore dhe tokave bujqësore pjellore, do ta zhvendoste me siguri qendrën e gravitetit të Evropës.

                          Një Ukrainë e lirë dhe e suksesshme, do të siguronte një rrëzim të shpejtë të diktaturës së Lukashenkos në Bjellorusi, dhe së bashku me Poloninë , Rumaninë, Finlandën dhe shtetet baltike do t’i jepte rajonit Baltik-Deti i Zi një ndikim të paprecedentë ekonomik dhe politik.

                          Me një popullsi të përbashkët prej rreth 120 milionë banorësh, ky konfigurim i ri do të ndryshonte rrënjësisht balancën e përgjithshme të fuqisë në Evropë. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, ajo do ta detyronte Rusinë të pajtohej me realitetin e statusit të saj post-perandorak.

                          Po ashtu, do ta detyronte Moskës të adresonte çështjen themelore, se si duhet të duket një shtet “normal” rus. Ndërkaq, kjo luftë po rikonfiguron rreshtimet ekzistuese në Evropën Qendrore dhe Lindore, duke krijuar të reja. Ndryshimi më i rëndësishëm është në marrëdhëniet midis Polonisë dhe Ukrainës.

                          Mbështetja e madhe nga shteti për refugjatët ukrainas, dhe ndihma spontane e ofruar nga qytetarët polakë, po ndërton një marrëdhënie cilësisht të re midis dy vendeve. Ndërkohë, krimet e kryera nga ushtria e Putinit kundër popullsisë ukrainase, e kanë transformuar qëndrimin dikur miqësor të ukrainasve ndaj Rusisë në një armiqësi të pamëshirshme.

                          Nga ana tjetër, vendimi i Finlandës dhe Suedisë për të kërkuar anëtarësimin në NATO, do të rikonfigurojë rrënjësisht rajonin baltiko-skandinav, duke krijuar një thellësi gjeostrategjike të madhe për mbrojtjen e aleatëve atje.

                          E fundit, por jo më pak e rëndësishme, në bashkëpunim me Shtetet e Bashkuara dhe Britaninë e Madhe, Polonia është shfaqur jo vetëm si një vend kyç i NATO-s në krahun lindor të aleancës, por edhe si fronti kryesor përgjatë kufirit lindor, siç ishte Gjermania Perëndimore gjatë Luftës së Ftohtë.

                          Megjithëse debati në Uashington mbi mbrojtjen e përparme, dhe natyrën e vendosjeve të ardhshme ushtarake të SHBA-së në Evropë nuk ka mbaruar ende, është e arsyeshme të pritet që asetet ushtarake të SHBA-së përgjatë krahut lindor të shtohen gjatë dekadës së ardhshme. Potenciali ushtarak i Polonisë, i forcuar nga blerja e raketave të reja me rreze të gjatë dhe sistemeve të artilerisë, mbrojtjes ajrore, 32 avionët luftarake amerikanë F-35, e kombinuar me blerjen nga Polonia të 250 tankeve më moderne M1A2 SEPv3, do ta ndryshojë me siguri ekuilibrin ushtarak në Lindje.

                          Ky transformim, po shoqërohet me një bashkëpunim gjithnjë e më të ngushtë politik dhe ushtarak SHBA-Poloni, siç e ka planifikuar Uashingtoni për dekadën e ardhshme në Evropë, në një kohë që riarmatoset edhe NATO. Lufta në Ukrainë, po hedh themelet për një shpërndarje të re të fuqisë në Evropë.

                          Dështimi i politikës ndaj Rusisë, të ndjekur për 3 dekada nga Gjermania dhe Franca, ka krijuar një vakum lidershipi në Evropë. Që Gjermania ta rimarrë atë, pavarësisht pozitës dominuese ekonomike të vendit në BE, do t’i duhet të që fitojë të drejtën për të udhëhequr. Çështja kryesore me të cilën do të përballet Evropa në të ardhmen, është se çfarë roli do të luajë Britania në NATO, dhe çfarë roli do të luajë veçanërisht Polonia si në NATO, ashtu edhe në BE.

                          Marina do të mbetet pika më e fortë e Britanisë së Madhe, sidomos tani që po nxehet rivaliteti midis fuqive të mëdha në rajonin e Indo-Paqësorit. Ndërkohë për Poloninë, forcat tokësore do të jenë pjesa qendrore e fuqisë së saj ushtarake.

                          Por asnjëra prej tyre, në mënyrë të pavarur apo së bashku, nuk mund të marrë një pozicion udhëheqës në Evropë, pa një vendim të qartë nga Uashingtoni, për të miratuar dhe mbështetur materialisht një rikonfigurim të tillë në kontinent.

                          Dikur, Shtetet e Bashkuara iu drejtuan 2 herë Gjermanisë për të udhëhequr në kontinentin evropian. Në fillim në fundin e Luftës së Ftohtë, më pas më së afërmi kur administrata e Joe Biden ra dakord të hiqte sanksionet e saj mbi “Nord Stream 2”.

                          Në secilin rast, Gjermania menaxhoi, në vend se të udhëhiqte, duke u fokusuar tek mjetet politike dhe ekonomike, dhe lejoi me shumë ngurrim që dimensioni ushtarak të hynte në llogaritjen e përgjithshme të fuqisë. Uashingtoni mund të vendosë për herë të tretë t’ia japë këtë shans Gjermanisë.

                          Por realitetet e luftës në Ukrainë, lufta më brutale në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, dhe kërkesat ushtarake shoqëruese, i kanë zbehur ndjeshëm shanset e Berlinit. Atëherë, çështja është se si do të duket Evropa kur të ndalet lufta në Ukrainë.

                          Kjo pyetje nuk ka të bëjë me atë se kush dëshiron të udhëheqë Evropën, pasi për këtë ka pretendentë të vjetër dhe të rinj. Përkundrazi, ajo ka të bëjë në thelb, me atë se cili vend mundet ta bëjë. Dhe këtë do ta zbulojmë shumë shpejt./“19 Forty Five”

                          Loading...
                          Lajm.co

                          Lajm.co

                          Next Post

                          Tërmeti i pritshëm në qeverinë Kurti trazon “ferrin” në Prishtinë

                          Loading...

                          Recommended

                          Sekretet e sigurisë në Konferencën e Teheranit të vitit 1943

                          3 years ago

                          Timothy Less: Bashkimi i Kosovës me Shqipërinë i pashmangshëm, por veriun do ta merr Serbia

                          2 years ago

                          Lajmet e fundit

                          Veturat Tesla edhe në Kosovë, flet njeriu që i solli

                          21/05/2022

                          Shqipëria korridor i ri tranziti energjetik drejt Ballkanit dhe Evropës

                          21/05/2022

                          Kurti: SHBA-të, partner i pazëvendësueshme për Kosovën

                          21/05/2022
                          Loading...

                          Newsletter

                          Mos humbisni, antarsohuni dhe merreni lajmet e fundit ne emailin tuaj.

                          ABONOHU

                          Category

                          • Biznes
                          • Lajme
                          • Lifestyle
                          • Opinion
                          • pakatekorizuar
                          • Politikë
                          • Teknologji

                          Site Links

                          • Log in
                          • Entries RSS
                          • Comments RSS
                          • WordPress.org

                          Rreth Lajm.co

                          E drejta themelore për tu informuar. Transparenca është moto e politikës redaktuese. Kurse informimi i paanshëm objektiv dhe mision i pa negociueshëm përballë çdo grupi të interesit.

                          • About
                          • Advertise
                          • Careers
                          • Contact

                          © 2018 lajm.co - Lajm.co is a registered trademark of "lajm.co sh.p.k.". lajm.co.

                          No Result
                          View All Result
                          • Home
                          • Opinion
                          • Lajme
                          • Politikë
                          • Biznes
                          • Teknologji
                          • Lifestyle

                          © 2018 lajm.co - Lajm.co is a registered trademark of "lajm.co sh.p.k.". lajm.co.