Hungaria ishte e para anëtare e Bashkimit Evropian që mori vaksinat e prodhimit kinez Sinopharm. Kina ka premtuar të dhurojë 30,000 doza për Malin e Zi ndërsa Serbia ka marrë tashmë 1.5 milion doza.
Vëzhgues të rajonit thonë se përpjekjet e Kinës në Ballkan janë një formë e diplomacisë së vaksinave.
“Mendoj se në planin afatgjatë, fakti që Evropa nuk e tregoi veten si një lojtare që mund të ndihmojë rajonin, do të ketë pasoja negative. Të gjithë po shohim se si Serbia iu drejtua Rusisë dhe Kinës për të blerë sasi të shumta vaksine. Kjo tregoi se Serbia, e cila prej vitesh ka thënë se i duhet të tregohet e ekuilibruar dhe jo e angazhuar vetëm ndaj Perëndimit, e luajti lojën me zgjuarsi. Unë mendoj se është gabim i madh për Perëndimin që të mos sjellë zgjidhje për vaksinën dhe tani, Kina dhe Rusia po dalin të fituara”, thotë Damir Marusic, studiues në Këshillin e Atlantikut në Uashington.
Në Bosnjë-Hercegovinë, vaksinimi filloi vetëm në njërën nga dy entitetet e saj. Republika Serbe e Bosnjes, tradicionalisht e afërt me Rusinë, siguroi një numër të vogël dozash tëvaksinës ruse Sputnik V dhe planifikon të marrë të tjera në të ardhmen. Ata kanë gjithashtu një kontratë fillestare për të blerë vaksina nga Kina. Subjekti tjetër (Federata e Bosnje-Hercegovinës) është mbështetur vetëm në sistemin Covax dhe nuk ka marrë ende asnjë dozë.
“Në një pandemi është krejtësisht e papërgjegjshme të mbështetesh vetëm në premtimin se diçka do të bëhet dhe të mos kesh një alternativë të dytë ose të tretë,” thotë Bakir Nakas, specialist i sëmundjeve infektive.
Por ajo që disa ekspertë e shohin si shqetësuese është mungesa e informacionit për cilësinë e vaksinave, krahasuar me ato të prodhuara në Perëndim. Shumë njerëz besojnë se Kina po përdor shpërndarjen e vaksinave për të fituar ndikim dhe për të treguar se sistemi autoritar i Kinës është më efikas sesa demokracitë perëndimore.
“Kina mund ta përdorë këtë si një shembull që marrëdhënia e Serbisë me Kinën ka qenë në të mirë të Serbisë. Pikërisht këtë ka thënë edhe Presidenti Vuçiç, pra ‘shihni se çfarëkemi mundur të marrim nga miqtë tanë kinezë’ ndërsa Bashkimi Evropian dhe sistemi Covax ka qenë tepër i ngadaltë në prodhimin dhe shpërndarjen e vaksinave, për të cilat të gjitha vendet kanë pasur nevojë të jashtëzakonshme,” thotë David Shullman, i Institutit Ndërkombëtar Republikan në Uashington.
Zoti Shullman shton se në të ardhmen, do të jetë me rëndësi të vëzhgohen veprimet e Kinës edhe në fusha të tjera, si teknologjia dhe novacioni./VOA
