I pyetur se a pret që Amerika të angazhohet në të ardhmen edhe më shumë në Kosovë, Boduszynski ka marrë shembullin e Afganistanit.
“Po më kërkoni të shikoj atë çfarë e quajmë ‘Topi i Kristaltë’. Pushtimi i Ukrainës nga Rusia në mënyrë të shpejtë është duke riformësuar gjeopolitikën. Si studiues i politikës së jashtme, e kuptoj se SHBA-ja nuk ka qenë gjithnjë një aleat që mund të mbështetesh. Afganistani është një shembull, nëse doni ta shihni në atë mënyrë, apo jo. Por, SHBA-ja është po ashtu shoqëri demokratike dhe kishte një mendim nga publiku se kishim qëndruar në Afganistan shumë gjatë. Por, nga perspektiva e afganëve, aleatëve tanë apo atyre më të cenuarve, sikurse grave, fëmijëve e minoriteteve e kështu me radhë, vetëm t’i lësh ashtu befas ishte…, mund të flasim edhe për kurdët në Siri apo mund të flasim për raste të tjera kur ndërrimet e politikës amerikane kanë lënë të ashtuquajturit partnerë, miq apo aleatë tanë të tradhtuar…”, ka thënë ai. “Mendoj se Kosova duhet ta trajtojë SHBA-në si një vend që e mbështet atë, por po ashtu ta kuptojë që SHBA-ja sillet në bazë të interesave të saj, siç bën çdo shtet tjetër…”
Për mospërputhjen e interesave Kosovë-SHBA, Boduszynski ka porositur të gjendet balanca.
“Mendoj se është në rregull të jemi të sinqertë, por në të njëjtën kohë, e dini Kosova është një vend i vogël që nuk është i njohur nga e gjithë bota, dhe ka disa fqinj të ashpër, është në fqinjësi të rrezikshme dhe mbështetja e SHBA-së është jashtëzakonisht e rëndësishme. Prandaj, duhet ta gjeni balancën dhe SHBA-ja e ka gjetur balancën me aleatët evropianë që shpeshherë ka mospajtime për një sërë gjërash. Tash e kemi parë më të dukshme me rastin e Ukrainës. Kështu që balanca do të vijë, por po ashtu mendoj se duhet të ketë ndryshim të sjelljeve nga të dyja palët”, ka thënë ai në “Interaktiv” të KTV-së.
Ai ka kërkuar që Kosova të bëhet më fleksibile për kërkesat e SHBA-së, kur është pyetur për çështjen e Asociacionit.
Boduszynski: Nëse Bideni dëgjon fjalën “Kosovë” një herë në vit, jeni me fat
Sikur që po ndryshon Kosova, ashtu po ndryshon edhe politika e jashtme amerikane, ka vlerësuar ish-këshilltari i presidentit amerikan Joe Biden, Mietek Boduszynski. Sipas tij, Kosova duhet të ndihet me fat nëse emri i shtetit i bie në veshë presidentit Biden qoftë edhe vetëm një herë në vit.
Sipas tij, është duke ndryshuar qasja që çfarëdo që kanë thënë amerikanët, liderët në Kosovë e kanë konsideruar “punë të kryer”.
“Tash ka një grup të diplomatëve të rinj që po punojnë këtu dhe në regjion apo edhe nga Washingtoni të cilët e kuptojnë se gjatë punës është normale sikur në çdo cep të botës të kesh mosmarrëveshje për disa çështje—madje edhe me miqtë e afërt. Dhe mendoj se kjo do të ndryshojë, por mendoj po ashtu se janë disa shprehi të vjetra në Washington, që supozojnë se politikanët kosovarë automatikisht do të jenë më Shtetet e Bashkuara, në momentin që iu bën presion Amerika. Dhe kjo nuk është e shëndetshme po ashtu. Kur takon diplomatë amerikanë ata e pranojnë se as kjo lloj varshmërie nuk ka qenë e mirë, sepse politikanët kosovarë i kanë thënë publikut të brendshëm ‘Nuk doja ta bëja këtë, por amerikanët na kanë shtyrë’”, ka thënë ai duke komentuar kursin e kryeministrit Albin Kurti.
Boduszynski ka thënë se nuk sheh mundësi që administrata e Joe Bidenit të ndërhyjë për të rrëzuar qeverisje në Kosovë. Ai ka vlerësuar se Bideni aktualisht është i fokusuar plotësisht me Ukrainën, Rusinë e Kinën dhe se s’ka fokus te Kosova.
“Problemi është se dyshoj se ai mendon ndonjëherë për Ballkanin. Ne duhet të jemi realistë. E dini, janë shumë çështje të tjera me rëndësi në agjendën e tij të përditshme: Duke filluar me luftën në Ukrainë, me Rusinë, me Kinën, siç e dini nga vizita që kishte së fundmi në Azi, aty mbetet fokusi kryesor. Dhe pas asaj mund ta zgjerojmë listën nga Irani, tek Koreja Veriore e kështu me radhë. Dhe natyrisht, ne kemi shumë çështje të brendshme në Shtetet e Bashkuara me të cilat ai po merret. Kështu që nuk dua të tingëlloj shumë i vrazhdë, por nëse e dëgjon fjalën Kosovë një herë në vit, mendoj se jemi me fat. Nuk është diçka që ai është i fokusuar. Mendoj se po i kthen disa njerëz në administratë, disa këshilltarë dhe disa njerëz në pozita kyç, të cilët mbase e kuptojnë regjionin, por prapë se prapë kjo mund të ketë anë pozitive dhe negative. Nëse dikush ka qëndruar në regjion për një kohë të gjatë, kjo nënkupton se mund të jenë të ngujuar me mënyrat se si i kanë bërë gjërat për një kohë. Ndoshta kanë paragjykimet e thella ndaj Vetëvendosjes, që mund të datojnë nga një dekadë më parë dhe natyrisht se Vetëvendosje ka ndryshuar. Mbase është parti tjetër tash dhe ka evoluuar. Nganjëherë, për të pasur mënyra të reja të mendimit të politikës, nevojiten edhe njerëz të rinj. Nuk është domosdo mirë që dikush ka punuar në Ballkan apo në Washington për një kohë të gjatë”, ka thënë ai.
Sipas tij, për shkak të përqendrimit të SHBA-së me luftën në Ukrainë, nuk ka mundësi të re për dialogun Kosovë-Serbi. Ai ka lavdëruar Kosovën për zhvillimin e demokracisë. Sipas tij, është “lojë politike budallaqe”, etiketimi i kryeministrit të Kosovës si antiamerikan.
“Është një lojë fatkeqe politike, sepse po e merr vëmendjen nga çështjet më të rëndësishme politike që po e ndjekin vendin. S’e kam ndjekur nga afër, por e kam parë se çfarë është shkruar në median sociale: se kë e vizitoi Kurti apo nuk e vizitoi, me kë u takua në Shtetet e Bashkuara, me shumë supozime se kë takoi dhe pse”, ka thënë ai.
Boduszynski ka thënë se përkushtimi i Kosovës me SHBA-në është i palëkundur, por se duhet të piqet e të zhvillohet nga të dyja anët.
“Nga ana e Kosovës, duke vënë gishtin te kundërshtarët politikë e duke i quajtur ‘anti-amerikanë’ është e pamatur. Por, gjërat që ju i theksuat që zyrtarët amerikanë presin që të marrin gjithçka çfarë duan dhe nëse jo…. duke i trajtuar politikanët kosovarë në formë paternaliste. Mendoj se duhet pjekuri nga të dyja anët në qasje”, ka thënë ai.
Sipas tij, në të kaluarën SHBA-ja ka përdorur në Kosovë një “dorë të rëndë”, duke aluduar në çështjen e demarkacionit apo edhe flamurin shtetëror.
SHBA-ja e VV-ja patën gabime në raportet mes tyre
Mietek Boduszynski, ish-diplomat dhe ish-këshilltar i presidentit amerikan Joe Biden, ka thënë se Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Lëvizja Vetëvendosje që aktualisht është në pushtet në Kosovë, kanë pasur gabime në të kaluarën në raportet mes tyre.
Në “Interaktiv” të KTV-së, Boduszynski e ka cilësuar rrëfim interesant raportin politik SHBA-VV.
“Natyrisht nga perspektiva amerikane, VV-ja në të kaluarën ka qenë shumë problematike, në shumë aspekte, dhe sinqerisht nuk e besoj se udhëheqësit e VV-së donin të bisedonin me SHBA-në… porse ishte një çast, nuk e di ende saktësisht, mbase ka qenë më 2014-n, mbase edhe më 2011-n, nuk jam i sigurt, ngase më 2011-n, VV-ja ende nuk ishte përqendruar te lufta kundër korrupsionit, merrej më shumë me bashkësinë ndërkombëtare… porse më 2014, porosia kundër korrupsionit u fuqizua, dhe mbase aty ishte rasti që të nisej dialogu me SHBA-në, apo më mirë thënë që SHBA-ja, si palë më e fuqishme, ta hapte dialogun me VV-në. Mbase për të thënë se: ‘Nuk pajtohemi për të gjitha, por antikorrupsioni është shumë i rëndësishëm dhe a ka mënyrë se si mund të bashkëpunojmë aty’”, ka thënë ai.
Sipas tij, “mbase edhe VV-ja i bëri ca gabime, mbase edhe VV-ja është dashur që të lëshonte pe në disa gjëra”.
Boduszynski ka komentuar edhe ndarjet e SHBA-së me pushtetin në Kosovë për dialogun me Serbinë si prioritet. Ai ka thënë se SHBA-ja duhet të gjejë mënyra që të pajtohet me Kosovën që prioritet të jetë edhe dialogu, por edhe lufta e korrupsionit.
Është shprehur i befasuar përse SHBA-ja së fundmi nuk po flet për luftën kundër korrupsionit.
“Po ta këshilloja unë zotin Biden tash, e nuk jam duke e këshilluar, do të thosha se ka mënyrë që të bëhen që të dyja. Qeveria amerikane do të mund t’i thoshte asaj të Kurtit që ‘nuk po pajtohemi për të gjitha’, se dialogu është i rëndësishëm për SHBA-në për çështje të stabilitetit rajonal, porse gjithashtu se lufta kundër korrupsionit është gjithashtu e rëndësishme. Mund të mos pajtohemi me metodat, porse e përkrahim parimin. Nuk e kam parë që SHBA-ja e ka bërë këtë aq zëshëm së fundmi. Nuk e kam parë bash çdo qëndrim që ka ardhur nga administrata apo ambasada këtu, por ajo që po kuptoj, për shembull nga vizita së fundmi që bëri ndihmës-sekretarja amerikane e Shtetit për Çështje Evropiane, Karen Donfried, nuk e pashë që ajo foli fuqishëm kundër korrupsionit dhe mbase ka arsye për të cilat nuk jam në dijeni, por po të kisha pak ndikim do të thosha: ‘pse jo ta përfshish edhe atë disi në qëndrimet e juaja’”, ka thënë ish-diplomati, pjesë e këshilltarëve për politikë të jashtme të Bidenit dhe zëvendëspresidentes Camala Harris në fushatë.
Ai ka thënë se SHBA-ja vazhdon të jetë e fokusuar që dialogu të vazhdojë, në koordinim me Bashkimin Evropian. Sipas tij, në të kaluarën, nën administratën e Barack Obamas prioriteti ka qenë që ky rajon është Evropë dhe se Evropa duhet ta marrë përgjegjësinë parësore. Për Donald Trumpin ka thënë se administrata e tij ka qenë krejtësisht e papërfshirë deri në marrëveshjen e shtatorit 2022.
Në vitin 2020 në “Washington Post”, Boduszynski kishte shkruar se “Duke u përqendruar në prioritete afatshkurtra sikurse është stabiliteti, mund të themi se zyrtarët politikëbërës amerikanë kanë kultivuar lidhje të afërta me politikanët e përfshirë në korrupsion sikurse edhe në abuzime gjatë luftës dhe pas luftës”. Sipas tij, këtë e kishte shkruar nga përvoja e tij si diplomat në Irak, për të cilin ka thënë se sa u përket dilemave të politikës së jashtme, ka ngjashmëri. Ai ka thënë se SHBA-ja s’kishte përdorur fuqinë që kishte për t’i adresuar çështjet e korrupsionit pasi e kishte më shumë prioritet stabilitetin dhe dialogun.
Për Kosovë ka thënë se SHBA-ja ka shumë mjete me të cilat ka ndikim.
“Ndonjëherë është vetëm fjalë goje e thënë publikisht e ndonjëherë mund të thuhet tërthorazi, me diplomaci, porse nëse është e qartë… nëse një individ, një grup politikanësh apo parti politike janë përfshirë në korrupsion krejt çfarë do të duhej është të tërhiqej vëmendja nga ajo. T’jua jap një shembull: Më 2010-n gjatë zgjedhjeve mjaft të dyshimta këtu, e besoj se ambasadori amerikan, Chris Dell, e besoj doli në TV dhe tha diçka si “vjedhje industriale e votave”, po e parafrazoj, më pas kishte çështje të tjera me të, por… Besoj se kjo deklaratë, në formë të tërthortë bëri që disa nga vendvotimet të anuloheshin, në disa komuna, me sa di, porse edhe jua bëri me dije partive politike se duhen të kenë kujdes dhe disi i parandaloi që të mos i përsërisnin sjelljet e tilla më vonë”, ka deklaruar më tej ai duke shtuar se SHBA-ja në Kosovë ka pasur nevojë për partnerë që i përmbushin detyrat për t’i arritur caqet si pavarësia e dialogu e se “natyrisht këta partnerë ishin problematikë shikuar nga politika e brendshme pavarësisht se mund t’i përmbushnin objektivat e jashtme”.
